ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΩΡΓΙΑΝΑ
ΤΑ ΓΕΩΡΓΙΑΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΗΤΡΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΑΝΩΝ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΜΙΑΣ ΧΩΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΚΑΥΚΑΣΟΥ. ΤΑ ΓΕΩΡΓΙΑΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΒΑΣΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΟΥ 3,9 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ 500.000 ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ (ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΗ ΤΟΥΡΚΙΑ, ΣΤΟ ΙΡΑΝ, ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ, ΣΤΙΣ Η.Π.Α. ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΥΡΩΠΗ).
Είναι η λογοτεχνική γλώσσα όλων των περιφερειακών υποομάδων του γεωργιανού έθνους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που ομιλούν άλλες νοτιοκαυκάσιες γλώσσες ή γλώσσες kartvelian όπως: svans, mingrelians και laz. Τα ιουδαϊκογεωργιανά, θεωρούνται ορισμένες φορές ότι είναι ξεχωριστή εβραϊκή γλώσσα που ομιλείται από 20.000 ανθρώπους στη Γεωργία και από 65.000 ανθρώπους σε άλλα μέρη (κυρίως 60.000 ανθρώπους στο Ισραήλ). Τα γεωργιανά είναι τα πλέον διαδεδομένα από τις νοτιοκαυκάσιες γλώσσες, μια οικογένεια η οποία περιλαμβάνει επίσης τις γλώσσες Svan και Megrelian (που ομιλείται κυρίως στη βορειοδυτική Γεωργία) και Laz (που ομιλείται κυρίως κατά μήκος της τουρκικής ακτής της Μαύρης Θάλασσας, από το Melyat, Rize έως τα γεωργιανά σύνορα).
Οι διάλεκτοι των γεωργιανών είναι τα imeretian, τα racha-lechkhumian, τα gurian, τα adjaran, τα imerkhevian (στην Τουρκία), τα kartlian, τα kakhetian, τα ingilo (στο Αζερμπαϊτζάν), τα tush, τα khevsur, τα mokhevian, τα pshavian, τα fereydan στο Fereydunshahr και στο Fereydan του Ιραν, τα mtiuletian και τα meskhetian. Τα γεωργιανά είχαν κοινή προγονική γλώσσα με τα svan και τα mingrelian / laz και πιστεύεται ότι διαχωρίστηκαν από αυτές την πρώτη χιλιετία π.Χ.. Με βάση το ρυθμό αλλαγής, οι γλωσσολόγοι (π.χ. Klimov, T. Gamkrelidze και G. Machavariani) εικάζουν ότι η πρώτη διάσπαση έγινε τη δεύτερη χιλιετία π.Χ. ή και νωρίτερα, διαχωρίζοντας τα svan από τις άλλες γλώσσες. Τα megrelian και τα laz διαχωρίστηκαν από τα γεωργιανάπερίπου χίλια χρόνια αργότερα.
Η πρώτη αναφορά για να ομιλούμενα γεωργιανά ίσως να είναι αυτή του ρωμαίου γραμματικού Marcus Сornelius Fronto τον 2ο αιώνα μ.Χ. που ο Fronto φαντάζεται τους Ίβηρες να απευθύνονται στον αυτοκράτορα Μάρκο Αυρήλιο σε γλώσσα ακατανόητη. Η εξέλιξη των γεωργιανών σε γραπτή γλώσσα ήταν συνέπεια της στροφής της γεωργιανής ελίτ στον Χριστιανισμό στα μέσα του 4ου αιώνα. Η νέα λογοτεχνική γλώσσα κατασκευάστηκε σε μια ήδη καθιερωμένη πολιτιστική υποδομή, οικειοποιούμενη τις λειτουργίες, τις συνθήκες και το καθεστώς των αραμαϊκών, τη λογοτεχνική γλώσσα της ειδωλολατρικής Γεωργίας καθώς και τη νέα εθνική θρησκεία. Τα πρώτα γεωργιανάκείμενα είναι μόνο επιγραφές και παλίμψηστα που χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα. Τα γεωργιανά έχουν πλούσια λογοτεχνική παράδοση. Το παλαιότερο λογοτεχνικό έργο, που ζει και σήμερα, στα γεωργιανά είναι το «Μαρτύριο της αγίας βασίλισσας Shushanik» του Iakob Tsurtaveli από τον 5ο μ.Χ. αιώνα. Το γεωργιανό εθνικό έπος «Ο Ιππότης στο δέρμα του πάνθηρα» του Shota Rustaveli, χρονολογείται από τον 12ο αιώνα.
Η ιστορία των γεωργιανών μπορεί να χωριστεί: Στα πρώιμα παλαιογεωργιανά: 5ος-8ος αιώνας, στα κλασικά παλαιογεωργιανά: 9ος-11ος αιώνας, στα μέσα γεωργιανά: 12ος-18ος αιώνας και στα σύγχρονα γεωργιανά: 18ος-21ος αιώνας.
Τα γεωργιανά έχουν γραφεί σε διάφορα αλφάβητα κατά τη διάρκεια της ιστορίας των. Σήμερα, ένα αλφάβητο, το mkhedruli είναι το μόνο κυρίαρχο. Τα υπόλοιπα είναι ενδιαφέροντα κυρίως σε μελετητές για την ανάγνωση ιστορικών εγγράφων. Το αλφάβητο mkhedruli διαθέτει 33 γράμματα σε κοινή χρήση. Άλλα έξι που υπήρχαν, έχουν τώρα εκλείψει. Τα γράμματα του αλφάβητου mkhedruli αντιστοιχούν στους ήχους της γεωργιανής γλώσσας.
Σύμφωνα με όσα γράφει ο Leonti Mroveli τον 11ο αιώνα, το πρώτο γεωργιανό αλφάβητο δημιουργήθηκε από το πρώτο βασιλιά της Καυκάσιας Ιβηρίας Pharnavaz τον 3ο αιώνα π.Χ. και ονομάζεται Kartli. Ωστόσο, τα πρώτα δείγματα αυτού του αλφαβήτου ή της τροποποιημένης έκδοσής του, χρονολογούνται από τον 5ο μ.Χ. αιώνα. Στο πέρασμα των αιώνων, το αλφάβητο εκσυγχρονίστηκε. Τώρα υπάρχουν τρία εντελώς διαφορετικά γεωργιανά αλφάβητα. Αυτά τα αλφάβητα λέγονται asomtavruli (κεφαλαία), nuskhuri (μικρά γράμματα) και mkhedruli. Τα δύο πρώτα χρησιμοποιούνται μαζί ως κεφαλαία και πεζά γράμματα και αποτελούν ένα ενιαίο αλφάβητο που χρησιμοποιείται από το Πατριαρχείο της Γεωργίας και λέγεται khutsuri (των ιερέων).
Τα γεωργιανά είναι συγκολλητική γλώσσα. Υπάρχουν ορισμένα προθέματα και καταλήξεις που ενώνονται για να σχηματίσουν ένα ρήμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχουν μέχρι και 8 διαφορετικά μορφήματα σε ένα ρήμα μαζί. Τα γεωργιανά έχουν ένα πλούσιο σύστημα παραγωγής λέξεων. Με τη χρήση μιας ρίζας, και προσθέτοντας μερικά καθορισμένα προθέματα και καταλήξεις, μπορεί κανείς να αντλήσει πολλά ουσιαστικά και επίθετα από αυτή τη ρίζα. Τα γεωργιανά έχουν αριθμητικό σύστημα με βάση τη καταμέτρηση των 20, όπως τα βασκικά ή τα παλαιά γαλλικά.
კომენტარები