ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა ისტორიულ გადაწყვეტილებას მოაწერა ხელი: თავდაცვის დეპარტამენტს („Department of Defense“) სახელი შეეცვალა და დროებით „ომის დეპარტამენტი“ („Department of War“) ეწოდა. ეს ნაბიჯი უბრალოდ სახელის ცვლილება არ არის, არამედ ტრამპის ხედვის გამოხატულება – ძალის დემონსტრირება, რომელიც მისი მმართველობის ერთ-ერთ მთავარ საყრდენად იქცა.
ისტორიული კონტექსტი
„ომის დეპარტამენტი“ ამერიკაში სიახლე არ არის. ასეთი სახელით უწყება ჯერ კიდევ 1789 წელს შეიქმნა და 1947 წლამდე ასე იწოდებოდა. მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ კი ქვეყნის ხელისუფლებამ გადაწყვიტა, უფრო „მშვიდობიანი“ სახელწოდება – „თავდაცვის დეპარტამენტი“ – გამოეყენებინა, რითაც დააფიქსირებდა, რომ ქვეყნის მთავარი მიზანი იყო თავდაცვა და არა შეტევა.
ტრამპი კი ამბობს, რომ სწორედ იმ ძველი სახელის დაბრუნება გამოხატავს ამერიკის ძლიერებას და მის მზადყოფნას, დაიცვას საკუთარი ინტერესები.
რა შეიცვალა ბრძანებით
პრეზიდენტის ხელმოწერილი დოკუმენტის მიხედვით:
- თავდაცვის დეპარტამენტს ოფიციალურ ურთიერთობებში „ომის დეპარტამენტად“ მოიხსენიებენ;
- თავდაცვის მინისტრის დამატებითი ტიტული „ომის მინისტრი“ იქნება;
- ფედერალური უწყებები ვალდებულნი არიან, ახალი სახელწოდება გამოიყენონ როგორც შიდა, ისე გარე დოკუმენტებში.
ბრძანება ავალებს შესაბამის სტრუქტურებს, 30 დღეში კონგრესს წარუდგინონ ანგარიში ცვლილებების შესახებ, ხოლო 60 დღეში მოამზადონ გეგმა, თუ როგორ მოხდება სახელის ინტეგრირება საბოლოოდ ყველა დონეზე.
ტრამპის არგუმენტი
პრეზიდენტმა თავის გამოსვლაში განაცხადა, რომ „ომის დეპარტამენტი“ უფრო სწორად ასახავს ამერიკის ძალას:
„ჩვენ მოვიგეთ პირველი მსოფლიო ომი, მოვიგეთ მეორე მსოფლიო ომი… და მერე გადავწყვიტეთ, რომ ზედმეტად „პოლიტკორექტულები“ გავმხდარიყავით და სახელი თავდაცვის დეპარტამენტად შევცვალეთ. დროა დავუბრუნდეთ ნამდვილს – ეს არის ომის დეპარტამენტი“.
ტრამპის ლოგიკით, მშვიდობა მიიღწევა მხოლოდ მაშინ, როცა მტრები ქვეყანას ძლიერად და შეუპოვრად აღიქვამენ.
რეაქციები
რესპუბლიკური პარტიის ლიდერებმა ეს ნაბიჯი მტკიცე გადაწყვეტილებად შეაფასეს. მათთვის ეს ამერიკის სამხედროებისადმი გამოხატული პატივისცემა და გზავნილი, რომ ქვეყანა მზადაა ყველანაირი საფრთხის შესაჩერებლად.
დემოკრატებმა, პირიქით, ეს გადაწყვეტილება პოპულისტურ ნაბიჯად შეაფასეს. მათი თქმით, სახელის გადარქმევა რეალურ პრობლემებს ვერ მოაგვარებს: სამხედროთა ოჯახების მხარდაჭერა, ვეტერანების სოციალური დახმარება და საერთაშორისო პარტნიორებთან ურთიერთობა გაცილებით უფრო მნიშვნელოვანი საკითხებია, ვიდრე პენტაგონის „აბრა“.
პრაქტიკული ცვლილებები
პენტაგონის ოფიციალური ვებგვერდი უკვე განახლდა და მისი ახალი მისამართია war.gov. ასევე, იცვლება უწყების ლოგოები და დოკუმენტების შაბლონები.
თუმცა საბოლოო გადაწყვეტილება, დარჩება თუ არა „ომის დეპარტამენტი“ აშშ-ის თავდაცვის უწყების მუდმივ სახელწოდებად, კონგრესზეა დამოკიდებული. რესპუბლიკელმა კონგრესმენებმა უკვე წარადგინეს კანონპროექტი, რომელიც ცვლილებას ოფიციალურ და გრძელვადიან სტატუსს მიანიჭებს.
სიმბოლური მნიშვნელობა
სახელის შეცვლა ტრამპის პრეზიდენტობის ერთგვარი ნიშანია. მისთვის ეს არა მხოლოდ ფორმალური ნაბიჯია, არამედ გზავნილი როგორც ამერიკელებისთვის, ისე საერთაშორისო საზოგადოებისთვის:
- შიდა პოლიტიკა – ტრამპი ცდილობს აჩვენოს, რომ ამერიკა არ არის დაცვითი რეჟიმის ქვეყანა, არამედ მზადაა ძალით დაიცვას ინტერესები.
- საგარეო პოლიტიკა – ეს არის მკაფიო სიგნალი მოწინააღმდეგე ქვეყნებისთვის: შეერთებული შტატები კვლავაც წინა პლანზე აყენებს სამხედრო სიძლიერეს.
- საზოგადოებრივი ემოცია – ტრამპი მიმართავს ისტორიულ ნოსტალგიას და ცდილობს, ამერიკელებს გაახსენოს დრო, როცა ქვეყანა გამარჯვებული ომების შემდეგ მსოფლიოს უცილობელი ლიდერი იყო.
შეჯამების სახით შეიძლება ითქვას, რომ დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება „თავდაცვის დეპარტამენტის“ „ომის დეპარტამენტად“ გადარქმევის შესახებ მხოლოდ ბიუროკრატიული დეტალი არ არის. ეს არის ძლიერი პოლიტიკური სიმბოლო, რომელიც ერთდროულად აძლიერებს მის იმიჯს შიგნით და გზავნილია მთელი მსოფლიოსთვის.
ამ ცვლილებამ უკვე გააჩინა მწვავე დებატები ამერიკაში: ზოგი ამას ქვეყნის სამხედრო ძლიერების აღიარებად ხედავს, ზოგიც – პოპულისტურ ჟესტად, რომელიც რეალურად უსაფრთხოებას ვერ გააძლიერებს. საბოლოოდ, კონგრესი გადაწყვეტს, დარჩება თუ არა „ომის დეპარტამენტი“ ამერიკის ისტორიის მუდმივ ნაწილად, თუ ეს მხოლოდ ტრამპის ადმინისტრაციის დროებითი ნაბიჯი იქნება.
კომენტარები