Το Μοναστήρι Γκελάτι – «Η Νέα Αθήνα»

Η Ιερά Μονή Γκελάτι είναι ένα μεγάλο μοναστηριακό συγκρότημα κοντά στο Κουτάισι, Ιμερέτι, στη δυτική Γεωργία. Πρόκειται για αριστούργημα της Γεωργιανής Χρυσής Εποχής. Κατασκευάστηκε το 1106 και Το 1994, η Μονή αναγνωρίστηκε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Η Μονή Γκελάτι έχει τρεις εκκλησίες. Την εκκλησία της Θεοτόκου που ιδρύθηκε από τον βασιλιά της Γεωργίας Δαυίδ IV το 1106, και τις εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Νικολάου (του 13ου αιώνα). Επίσης το Μοναστήρι για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν ένα από τα κύρια πνευματικά και πολιτιστικά κέντρα της Γεωργίας.
Είχε Πνευματική Ακαδημία που απασχολούσε μερικούς από τους πιο φημισμένους γεωργιανούς λογίους, φιλοσόφους και θεολόγους, πολλοί από τους οποίους είχαν ήδη δραστηριοποιηθεί και διαπρέψει σε διάφορα ορθόδοξα μοναστήρια ή άλλα κέντρα στο εξωτερικό, ανάμεσα στα οποία ήταν και το Πανδιδακτήριο της Μαγναύρας στην Κωνσταντινούπολη.
Μεταξύ των φημισμένων λογίων της Ακαδημίας Γκελάτι ήταν και ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Ioane Petritsi και ο μοναχός και σπουδαίος εκκλησιαστικός συγγραφέας Arsen Ikaltoeli.

Λόγω της σημασίας του ερευνητικού έργου που πραγματοποιούνταν στην Πνευματική Ακαδημία Γκελάτι, οι συγκαιρινοί της την ονόμαζαν «Η Νέα Αθήνα» και «η 2η Ιερουσαλήμ».

Στη Μονή Γκελάτι σώζεται μεγάλος αριθμός χειρογράφων, αλλά και τοιχογραφίες που ανάγονται από τον 12ο ως τον 17ο αιώνα.