ლელა ქართველიშვილი: „ემიგრანტისთვის მთავარია გრძნობდეს, რომ სამშობლოში ელოდებიან“

„ერთობლივი ძალებით აქედანაც არანაკლებ საქმეს გავაკეთებთ ჩვენი ქვეყნისთვის“, – ამბობს NOSTAL.GE-სთან საუბრისას ქალბატონი ლელა ქართველიშვილი (KARTVELI), რომელიც უკვე თითქმის ორი წელია აშშ-ში იმყოფება. „ალექსანდრე ქართველის საერთაშორისო საზოგადოების“ დამფუძნებელი და პრეზიდენტი, აქტიური, მიზანდასახული, ენერგიული ქალბატონი უცხო ქვეყანაშიც მრავალფეროვანი და საინტერესო ცხოვრებით ცხოვრობს და მართლაც რომ არაერთ სასიკეთო საქმეს აკეთებს მშობლიური ქვეყნის საკეთილდღეოდ.

თუ როდის და რატომ გადაწყვიტა პოლიტოლოგმა, მხატვარმა, ბიოლოგმა, წლების განმავლობაში საზოგადოებრივ თუ პოლიტიკურ საქმიანობაში ჩაბმულმა ქალბატონმა ლელამ უცხოეთში წასვლა და როგორია მისი სამომავლო გეგმები, აგრეთვე, ემიგრაციასათან დაკავშირებულ ბევრ საინტერესო საკითხზე ქალბატონი ლელა ნიუ-იორკიდან გვესაუბრება.

 ლელა ქართველიშვილი: დიახ, პროფესიით მხატვარი, პოლიტოლოგი და ბიოლოგი ვარ. როგორც შევძელი, სამივე პროფესიით ვემსახურე ჩემს ქვეყანას. რამდენიმე წელი ბიოლოგიას ვასწავლიდი სკოლაში, ამავე დროს, ქუთაისის ხელოვნების უნივერსიტეტში ჩავაბარე გრაფიკის ფაკულტეტზე.

ეს იყო ყოფილი „საბჭოთა კავშირის“ ნგრევის პერიოდი და საზოგადოება ახალი გამოწვევის წინაშე იდგა. პირველი ინიციატივა, რომელიც სტუდენტებთან ერთად განვახორციელეთ, იყო ის, რომ შევქმენით პირველი არასამთავრობო ორგანიზაცია ახალგაზრდა ხელოვანთა გაერთიანება „მაგმა“ და ქუთაისში თუ ვინმე ახალგაზრდა ნიჭიერი ხელოვანი იყო: მხატვარი, პოეტი, მწერალი, კომპოზიტორი თუ მსახიობი – ყველანი ვიყავით გაერთიანებულები ამ ორგანიზაციაში, რომელსაც 8 წლის განმავლობაში ვხელმძღვანელობდი.

90-იანი წლებია, სამოქალაქო ომის პერიოდი, და სწორედ ამ დროს ჩვენ ეს ახალგაზრდები გადავარჩინეთ ქუჩას და ომს. ისინი აქტიურად ჩავაბით სხვადასხვა კულტურულ-საგანმანათლებო და შემეცნებით-გამაჯანსაღებელ ღონისძიებებში. ვაწყობდით მაღალი დონის გამოფენებს, ფესტივალებს, საღამოებს და შემოქმედებით-სალონურ შეხვედრებს. დავაარსეთ შემოქმედებითი სალონი, სადაც ჩვენი წევრები იყვნენ ბატონი ოტია იოსელიანი, ბ-ნი რეზო ჩხეიძე, ბ-ნი ბორის თბილელი და სხვა ცნობილი ადამიანები.

ჩვენი შემოქმედებითი სალონი წითელ ხიდთან მდებარეობდა და რიონს გადაჰყურება. აქტიურად ვიყავი ჩაბმული ქალაქის მმართველობაში, ვიყავი ქ. ქუთაისის სათათბიროს წევრი და კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარე. რამდენიმე წლის განმავლობაში ვხელმძღვანელობდი ბაგრატის ტაძრის აღორძინების ფონდის კულტურის განყოფილებას, ვიყავი სამართლიანი არჩევნების დასავლეთ საქართველოს რეგიონული კოორდინატორი. შემდეგ სწავლა განვაგრძე თბილისის პოლიტიკურ აკადემიაში, რომელიც წარჩინებით დავამთავრე და ჩემი მოღვაწეობა თბილისში გავაგრძელე. 8 წელი ვიმუშავე კონფლიქტებისა და მოლაპარაკებების საერთაშორისო კვლევით ცენტრში, ადამიანის უფლებათა დაცვის მიმართულების ხელმძღვანელად, და ვიყავი რამდენიმე საერთაშორისო პროექტის კოორდინატორი.

ვიყავი, ასევე, „ვარდების რევოლუციის“ აქტიური მონაწილე იმ იმედით, რომ ქვეყანაში უნდა შეგვეცვალა ძველი საბჭოთა რეჟიმის გადმონაშთი სისტემა და მუდმივად ვიყავი ჩართული სამოქალაქო საზოგადოების მშენებლობისა და ქვეყნის დემოკრატიზაციის პროცესში. პარალელურად, ვმონაწილეობდი სხვადასხვა სამოქალაქო ინიციატივაშიც. როდესაც  გირგვლიანის მკვლელობის ფაქტი გახმაურდა, მეც, როგორც უფლებათა დამცველმა, ღიად დავაფიქსირე ჩემი პოზიცია 7 ნოემბერს აქციაზე და ყველამ კარგად ვიცით, როგორ საშინლად იქნა ის აქცია დარბეული.

რადგან საარჩევნო საქმის დიდი გამოცდილება მქონდა, შემდეგ გავხდი NDI-ს და IRI-ს სერტიფიცირებული საარჩევნო ტრენერი და ამ სფეროშიც რამდენიმე წელი ვიმუშავე. ამჟამად ვარ პარლამენტის დისაპორისა და კავკასიურ საკითხთა კომიტეტის ექსპერტთა და მკვლევართა საბჭოს წევრი. დღემდე საბჭოში ონლაინ რეჟიმში ვმუშაობ.

2012 წლიდან, ძირითადად, ჩემი ინიციატივის განხორციელებაზე გადავერთე – დავიწყე ქართულ-ამერიკული პროექტის „ალექსანდრე ქართველი და ამერიკა“ განხორციელება. ამ პროექტს ჰყავდა ბევრი მხარდამჭერი: გვერდით დაგვიდგა ამერიკული ცენტრი „Langate“ და ჩემი მეგობარი ქეთი ხოსიტაშვილი, პორტალ „კვირას“ დამფუძნებელი. აღნიშნული პროექტის პრეზენტაციაზე, რომელსაც ესწრებოდა მაშინდელი თავდაცვის მინისტრი ბ-ნი ირაკლი ალასანია, ბ-ნმა რამაზ ბლუაშვილმა წარადგინა თავის ტრეილერი „Alexander Kartveli“. 2013 წელს კი მე და ცნობილმა მხატვარმა ბატონმა დიმიტრი ერისთავმა, რომელიც არის ალექსანდრე ქართველის დისშვილი და ერთადერთი მემკვიდრე, დავაფუძნეთ „ალექსანდრე ქართველის (ქართველიშვილი) საერთაშორისო საზოგადოება“. მე ვარ მოქმედი პრეზიდენტი, ბ-ნი დიმიტრი ერისთავი კი – საპატიო პრეზიდენტი.

2013 წლის 9 სექტემბერს თავდაცვის სამინისტროს ეგიდით, საქართველოში პირველად ჩატარდა ავიაშოუ, რომელიც ალექსანდრე ქართველის დაბადების დღეს (9 სექტემბერი) მიეძღვნა. ალექსანდრე ქართველის საერთაშორისო საზოგადოებამ შემდეგ უკვე დააარსა ყოველწლიური „ავიაკვირეული“ და რამდენიმე წელი წარმატებით ვაწყობდით აღნიშნულ კვირეულს. კვირეულის ფარგლებში, ალექსანდრე ქართველის საცხოვრებელ სახლზე გაიხსნა მემორიალური დაფა; ყოფილი საავიაციო ქარხნის ფასადზე გაიხსნა ალექსანდრე ქართველის ბარელიეფი და მიმდებარე სკვერს მიენიჭა ალ. ქართველის სახელი. ყოფილი პრემიერის, ბატონი ირაკლი ღარიბაშვილის შუამდგომლობით, ბათუმის საერთაშორისო აეროპორტს მიენიჭა ალექსანდრე ქართველის სახელი. პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის გენერალური დირექტორის, ბატონი გიორგი კეკელიძის მხარდაჭერით, ეროვნულ ბიბლიოთეკაში გაიხსნა ალექსანდრე ქართველის კაბინეტი. ღონისძიებას ესწრებოდნენ ამერიკის ელჩი იან კელი, მისი მეუღლე ფრანჩესკა კელი, მეცნიერებისა და განათლების მინისტრი ბ-ნი მიხეილ ჩხენკელი და საზოგადოების სხვა თვალსაჩინო წარმომადგენლები.

მოკლედ, პროექტები ბევრი გვქონდა, მაგრამ განხორციელებისთვის სათანადო ფინანსური მხარდაჭერა – არა, ამიტომ გადავწყვიტე ამერიკაში წასვლა და ჩვენი პროექტების იმ ნაწილის განხორციელებაზე ფიქრი, რომლებიც უშუალოდ ამერიკას უკავშირდებოდა. რადგან ჩვენი ქვეყანა დღემდე ცხოვრობს ქუჩაში მიმდინარე აქციების მუდმივ რეჟიმში და არ არის განვითარებისთვის შესაბამისი სტაბილური გარემო, ამიტომ ვიფიქრე, რომ ეს პერიოდი სწორად გამომეყენებინა როგორც ჩემი მომავალისა და შემოქმედებითი განვითარებისთვის, ისე ჩვენი ორგანიზაციის სამომავლო გეგმების განსახორციელებისთვის. ჩვენ აუცილებლად გავაგრძელებთ ამ კუთხით საქმიანობას და ხელს შევუწყობთ ქართულ-ამერიკული ურთიერთობების განვითარებას და გაღრმავებას.

სამომავლო გეგმებთან ერთად, მოდით, თქვენი ემიგრანტული ცხოვრების დასაწყისი გავიხსენოთ – რა სიძნელეების გადალახვა მოგიხდათ პირველ ეტაპზე, რთული იყო ადაპტაციის პერიოდი?

ამერიკაში საკმაოდ გრძელვადიანი გეგმებით წამოვედი. უნდა გავხსნათ ალექსანდრე ქართველის საერთაშორისო საზოგადოების წარმომადგენლობა და ორგანიზაციის მიზნების შესაბამისად დავიწყოთ სხვადასხვა აქტივობების განხორციელება. ჩვენთვის მნიშვნელოვანია როგორც კვლევა, ისე ალექსანდრე ქართველის სახელის პოპულარიზაცია და სხვა ცნობილი ქართველების წარმოჩენაც. ჩასვლისთანავე შევხვდი საქართველოს გენერალურ კონსულს ნიუ-იორკში ქალბატონ დიანა ჟღენტს და ერთად გავიარეთ ეს გეგმა, მაგრამ როდესაც უცხო ქვეყანაში ჩადიხარ, რეალობა სულ სხვა გხვდება. უნდა გაიარო ის ეტაპი, რასაც ყველა ემიგრანტი გადის. უნდა გადალახო ის ბარიერები, რაც უცხო საზოგადოებასთან ინტეგრაციის პროცესს უკავშირდება. პარალელურად გიწევს თანამედროვე ემიგრაციის, მათ შორის, ახალგაზრდა თაობის გაცნობა და ეს ბუნებრივი პროცესია. ძალიან ნიჭიერი, მოტივირებული და წარჩინებული ახალგაზრდები გვყავს ამერიკაში, ისინი დასაქმებულნი არიან სხვადასხვა სფეროში. ჩემთვის საინტერესო იყო ამერიკის შეიარაღებულ ძალებში და NASA-ში ჩართულ ახალგაზრდებთან კომუნიკაცია. ვფიქრობ, რომ ერთობლივი ძალებით აქედანაც არანაკლებს საქმეს გავაკეთებთ ჩვენი ქვეყნისთვის.

ამჟამად სად ხართ, რას საქმიანობთ, გარდა იმისა, რომ ხელოვნებას დაუბრუნდით, თუ შეიძლება ასე ითქვას, და თქვენი ორიგინალური ნამუშევრებით მნახველებს აღაფრთოვანებთ….

ამჟამად ვიმყოფები ნიუ -იორკში. რაც უფრო მეტ ამერიკელს ვეცნობი, ვხვდები, რატომ არის ეს ქვეყანა ძლიერი როგორც ეკონომიკურად, ისე ადამიანური რესურსის თვალსაზრისით. რაც პირველად თვალში საცემი იყო ჩემთვის, ეს არის ოჯახის ინსტიტუტის დიდი პატივისცემა. შრომისა და სწავლისადმი მაღალი პასუხისმგებლობით მიდგომა, კანონმოჩილება, ქვეყნისა და ადამიანების მიმართ უსაზღვრო სიყვარული. მე ვსაუბრობ რამდენიმე თაობის ამერიკელების შესახებ და მიხარია, რომ შეიძლება მათგან ბევრი რამის სწავლა. მე ამ სასურველ გარემოში დავუბრუნდი ჩემ საყვარელ საქმეს, დავიწყე ხატვა და წერა.

ღრმა და შინაარსიანი ნახატები გაქვთ. როდიდან ხატავთ და რა გეგმები გაქვთ ხატვასთან დაკავშირებით?

ბავშვობიდან ვხატავ ტუშით და კალმით. მაქვს ხატვის ჩემეული სტილი, საკუთარი ხელწერა და შესრულების საკუთარი ტექნიკა, რაც სხვებისგან ძალიან განსხვავდება. თემატურად საკმაოდ დატვირთული ნამუშევრებია, რომელიც აერთიანებს სხვადასხვა ჟანრს, ფილოსოფია-რელიგია-ფსიქოლოგია ერთობლივად გადმოცემული არის სიურეალიზმის განზომილებაში. ამბობენ, მისტიკურიც არისო, ეს უკვე დამთვალიერებლისთვის მომინდვია. ნიუ-იორკში მქონდა ორი გამოფენა და წელს უკვე პერსონალური გამოფენისთვის ვემზადები.

საქართველოში არ გეგმავთ გამოფენის მოწყობას?

დიახ, ვგეგმავ. სხვათა შორის, პირველი პერსონალური გამოფენა 1991 წელს მქონდა თბილისის „თეთრ გალერეაში“ და გალერეის დირექციას გადაწყვეტილი ჰქონდა, პირველი გასვლა ჰოლანდიაში ჩემი პერსონალური გამოფენით გაეკეთებინა. ვემზადებოდით კიდეც ამისთვის, მაგრამ ამ დროს სამოქალაქო ომი დაიწყო და გალერეაც კი დაიბომბა. ჩემი ნამუშევრები დირექტორს ჰქონდა რამდენიმე თვე კაბინეტში გადამალული, რომ არ გაეძარცვათ, ან არ დაეზიანებინათ. იმ პერიოდის გახსენებაც კი მძიმეა.

რაც შეეხება „ალექსანდრე ქართველის საერთაშორისო საზოგადოებას“, რომლის დამფუძნებელი და პრეზიდენტიც თქვენ ბრძანდებით, როგორ აგრძელებს მუშაობას? გარდა იმისა, რაზეც უკვე ვისაუბრეთ, რაიმე მნიშვნელოვანი ფაქტი ხომ არ გახდა ცნობილი თქვენთვის ამერიკაში მოღვაწე ქართველი ავიაკონსტრუქტორის შესახებ მას შემდეგ, რაც თავადაც ამერიკაში გიწევთ ცხოვრება?

როგორც ზემოთ აღვნიშნე, ათი წლის წინათ აქტიურად დავიწყე ჩემი გვარის თვალსაჩინო წარმომადგენლის, ამერიკაში მოღვაწე მსოფლიო დონის ავიაგამომგონებლის, ალექსანდრე ქართველის, იგივე ქართველიშვილის კვლევა და პოპულარიზაცია. იგი დღემდე მოიხსენიება ამერიკის „სამხედრო ავიაციის მამად“. მან 15-ზე მეტი სამხედრო თვითმფინავის მოდელი გამოიგონა და აქედან ოთხი მოდელი: P-47, F-84, F-105 და A-10 დღემდე ითვლება ამერიკის ლეგენდად. ბოლო სამი მოდელი NATO-ს შეიარაღებაში წლების განმავლობაში გამოიყენებოდა, ხოლო A-10 ახლაც NATO-ს შეიარაღებაშია. ის იმდენად ძლიერი ბომბდამშენია, რომ 2030 წლამდე კვლავ იქნება შეიარაღებაში.

უკვე აღვნიშნეთ, რომ ალექსანდრე ქართველიშვილის ერთადერთი პირდაპირი მემკვიდრე ცნობილი მხატვარი დიმიტრი ერისთავია, თქვენც ხომ არ გაქვთ მასთან რაიმე კავშირი, თუ მხოლოდ მოგვარეა?

ალექსანდრე ქართველს შთამომავლობა არ დარჩენია. ერთადერთი მისი მემკვიდრე არის მისი დისშვილი, ცნობილი მხატვარი ბ-ნი დიმიტრი ერისთავი. მე არ ვარ ალექსანდრე ქართველის პირდაპირი შთამომავალი, მაგრამ როგორც ამ გვარის წარმომადგენელმა, თავი ვალდებულად ჩავთვალე, დამეწყო მისი სახელის პოპულარიზაცია, რადგან ეს კაცი იყო ამერიკის სახემწიფოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანი პერსონა. იგი დღემდე რჩება გასაიდუმლოებულ პიროვნებად. მის არქივებს გრიფი ადევს, რომელიც დაცულია NASA-ში, პენტაგონში და ამერიკის სახემწიფო დაზვერვის დეპარტამენტში. ალექსანდრე ქართველის არქივებთან პირველი შეხება ჰქონდა ბატონ რამაზ ბლუაშვილს, რომელიც იმჟამად ამერიკაში იმყოფებოდა და 2010 წლიდან, როცა საქართველოში დაბრუნდა, ჩვენ დავიწყეთ თანამშრომლობა.

ალექსანდრე ქართველიშვილს ამერიკაში ქართველად არ იცნობდნენ, დღეს რა ხდება?

ამერიკელებს ალექსანდრე ქართველი რუსი ეგონათ, რადგან საქართველო წლების მანძილზე იყო საბჭოთა იმპერიის შემადგენლობაში. ძალიან კარგად იცით რუსებისადმი მათი დამოკიდებულება და როდესაც ამერიკის ელჩმა ბ-ნმა რიჩარდ ნორლანდმა თავდაცვის სამინისტროში გამართულ ჩვენი პროექტის „ალექსანდრე ქართველი და ამერიკა“ პრეზენტაციაზე გაიგო, რომ ალექსანდრე ქართველი იყო (ქართველი და არა რუსი), მას შემდეგ იგი თითქმის ყველა ჩვენს ღონისძიებას ესწრებოდა და ახალგაზრდებს მიმართავდა: „თქვენთვის საინტერესო უნდა იყოს ის გზა, რომელიც ალექსანდრე ქართველმა საქართველოდან ამერიკამდე გაიარა, ხოლო ჩვენ გვაინტერესებს, თუ ვინ იქნება შემდეგი ქართველიშვილი“.

რაიმე მნიშვნელოვან ღონისძიებას ხომ არ გეგმავს თქვენი საზოგადოება უახლოეს მომავალში მისი სახელის უკვდავსაყოფად?

რა თქმა უნდა, ჩვენი გეგმები უკავშირდება „ალექსანდრე ქართველის საერთაშორისო საზოგადოების“ საქმიანობის გაგრძელებას როგორც საქართველოში, ისე ამერიკაში. ეს ძალიან შეუწყობს ხელს ქართულ-ამერიკული ურთიერთობების პოპულარიზაციას. დღეს ჩვენ ამერიკელებისთვის სათქმელი გვაქვს, რომ თუ ამერიკა მსოფლიოში პირველია თავისი შეიარაღებით, ეს ქართველების დიდი დამსახურებაა და ვაპირებთ ამ ლეგენდარული ქართველის შესახებ მოვუყვეთ როგორც ემიგრანტ ქართველებს, ისე ამერიკელებს, განსაკუთრებით ახალგაზრდებს, რადგან ეს მათთვის დიდი სტიმულის მიმცემია. გვინდა დავგეგმოთ ყოველწლიური ღონისძიებები როგორც უმაღლეს სასწავლებლებში, ისე სხვა დაწესებულებებში.

ქალბატონო ლელა, ხშირად რაღაც მნიშვნელოვანსა და განსაკუთრებულს შორიდან უფრო აღმოაჩენ ხოლმე ადამიანი… როგორია თქვენ მიერ ოკეანის გაღმიდან „აღმოჩენილი“ საქართველო?

საქართველო ის ქვეყანაა, რომელიც გიზიდავს თავისი ულამაზესი მდებარეობით, მრავალფეროვანი ეთნოსით და კულტურით. მე ეს სიყვარული არ გამნელებია, პირიქით, გამიმძაფრდა. უბრალოდ, ყოველთვის მაწუხებს და ვფიქრობ, თუ ამდენი ნიჭიერი ქართველი უცხო ქვეყანაში აღწევს წარმატებას, რატომ არ შეიძლება, რომ მათ მივცეთ საქართველოში რეალიზების შესაძლებლობა? როდის უნდა გადავერთოთ დანგრეული ქვეყნის ახალ სტანდარტებზე გადაწყობისთვის, ან როდემდე უნდა ვკორტნოთ ერთმანეთი იმის გამო, რომ ნიჭიერმა არ აჯობოს უნიჭოს?!

ეს ყველაფერი ჩემთვის ქრონიკულ ტკივილად იქცა და ალბათ არც განიკურნება, მაგრამ იმედის სხივს მაინც ახალ თაობაში, ახალ აზროვნებაში და ქვეყნის განვითარების პერსპექტივაში ვხედავ.

მიმდინარე შეუქცევად და არაადეკვატურ პროცესებში მაინც საქართველოს გეოპოლიტიკური მდებარეობის პრობლემას გამოვყოფდი. ის ფაქტორიც მნიშვნელოვანია, რომ ვართ უზარმაზარი ქვეყნების გარემოცვაში, რა თქმა უნდა, რუსეთს და ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნებს ვგულისხმობ, რომელთაც საკუთარი ინტერესები ამოძრავებთ საქართველოსთან მიმართებაში, რაც ახლოდანაც და შორიდან იგრძნობა. კიდევ ის არის მნიშვნელოვანი, რომ ქართველებმა ჭირში ვიცით გაერთიანება და ამის ბევრი მაგალითი არსებობს. ვისურვებდი, რომ თანამშრომლობის და კოლეგიალობის მეტი კულტურა დანერგილიყოს საქართველოში და, ასევე, კანონის უზენაესობა.

როგორც პოლიტოლოგი, რას ფიქრობთ დღეს საქართველოში არსებულ ვითარებაზე?

ჩემი პროფესიიდან გამომდინარე, ხშირად საუბარი, მინდა თუ არ მინდა, მაინც გადამდის პოლიტიკურ ჭრილში. ნებისმიერი პროცესი მაინც პოლიტიკას ერწყმის. კანონის უზენაესობის დანერგვა პოლიტიკას უკავშირდება, სამართლიანობის აღდგენა – ესეც პოლიტიკას უკავშირდება. დამნაშავის დასჯაც პოლიტიკის ნაწილია. ქვეყნის აღმშენებლობა და თანამედროვე სტანდარტებზე გადაყვანა, რა თქმა უნდა, პოლიტიკის გვერდის ავლით შეუძლებელია, მაგრამ ეს ყოველივე პროფესიონალმა, საღად მოაზროვნე და თანამედროვე სტანდარტების მქონე პოლიტიკოსებმა უნდა განახორციელონ.

საქართველო 30 წელია ჩაკეტილ წრეზე ტრიალებს და დღეს რაც თვალში საცემია, ამ ძველი ყაიდის პოლიტიკოსებს სურთ, რომ მემკვიდრეობით გადასცენ თავიანთ შვილებს პარტიული სკამები. ამერიკაში პოლიტიკოსებად ბავშვობის ასაკიდან ზრდიან მოქალაქეებს. ამ ხალხს კონონმორჩილება სისხლში აქვს გამჯდარი. თუ ვინმე ცდილობს აქ კანონის გვერდის ავლით რამის კეთებას, ხშირ შემთხვევაში მაინც საბჭოთა ემიგრაცია იკვეთება, მათ შორის, ქართველებიც. არსებობს გარიგებები, საქმის გარჩევები, წილები და რაღაც მსგავსი, თუმცა აქ დაბადებული ბავშვები სულ სხვანაირად, უკვე ამერიკულად აზროვნებენ და ვფიქრობ, რომ ეს საბჭოთა მენტალური გადმონაშთი ახალ თაობაში გაქრება.

როგორ ფიქრობთ, ემიგრაციაში მყოფი ქართველები დაუბრუნდებიან საქართველოს? თავის გადარჩენაზე ზრუნვა სამშობლოს სიყვარულს მეორე რიგში ხომ არ ანაცვლებს?

ძალიან ბევრი ემიგრანტი ნამდვილად ფიქრობს სამშობლოში დაბრუნებაზე, თუმცა მათი შვილები ან შვილიშვილები, რომლებიც უკვე ამერიკაში დაიბადნენ, უმრავლესობა ალბათ აღარ დაბრუნდება. მათ მენტალური შეუთავსებლობა აუცილებლად შეუქმნით დისკომფორტს საქართველოში და ძალაუნებურად უკვე ასაკში შესული მშობლებიც მიჯაჭვულნი გახდებიან შვილებზე. მე მაინც იმედს ვიტოვებ, რომ საქართველოში დადგება სტაბილური პერიოდი, როდესაც ქვეყანა აღმშენებლობასა და განვითარებაზე იქნება ორიენტირებული. თუ ასეთ შემთხვევებში მოიწვევენ ემიგრაციიდან პროფესიონალ კადრებს, ეს მიდგომა პოტენციურად გაზრდის სამშობლოში დაბრუნების მსურველებს.

რამდენიმე ნიჭიერ ახალგაზრდას შევხვდი და გვისაუბრია სამშობლოში დაბრუნების შესახებ. რა თქმა უნდა, სურვილი აქვთ, მაგრამ იმასაც გრძნობენ, რომ იქ არავინ ეძახით. ეს თემა უნდა გახდეს სახელმწიფო პროგრამის მნიშვნელოვანი ნაწილი და არ უნდა იყოს მხოლოდ შერჩევით ანუ არა მხოლოდ ყოფილი ან მოქმედი თანამდებობის პირთა შვილებისთვის.

თქვენი მთავარი მიზანი რა არის ემიგრაციაში ყოფნისას?  მშობლიური ქვეყნიდან შორს მყოფი, ყველაზე მეტად რაზე დარდობთ?

ჩემი მთავარი მიზანი ქართულ-ამერიკული ურთიერთობების გაღრმავებაა სახალხო დიპლომატიის ფარგლებში, რაც მოიცავს სამეცნიერო, კულტურულ-საგანმანათლებლო, სპორტულ და, ამავე დროს, ტურისტულ სფეროებს. ასევე, ვემზადები ჩემი პერსონალური გამოფენისთვის. დარდი კი იგივე მრჩება და ვიტყოდი, რომ ჩვენ ქვეყანას არ სცალია დადგმული სცენარებისა თუ სპექტაკლების ექსპერიმენტებისთვის. ყველა ერთად უნდა ვიყოთ ხელებდაკაპიწებული  და  როგორმე ქვეყანა გამოვიყვანოთ ჩიხიდან. მარტო იმაზე ფიქრი, რომ კაბინეტებში დავსხდეთ და მითითებები გავცეთ, ქვეყანას არ ააშენებს. რასაც საკმაოდ ამძაფრებს ფეიკნიუსებისა თუ ყალბი პიარტექნოლოგიების ვულკანური ამოფრქვევა ქვეყანაში. ეს ხომ დამანგრეველია თაობებისთვის და ბევრი საღად მოაზროვნე ახალგაზრდა სწორედ უპერსპექტივობის გამო გარბის ქვეყნიდან.

თქვენს პირად ცხოვრებაზე რას გვეტყვით?

მგონი, ჩემი ფილოსოფიურ-პოლიტიკური შეხედულებებიდან გამომდინარე, რასაც თან ერთვოდა საქართველოში მიმდინარე რთული პროცესები, პირადი ცხოვრებისთვის რომ ვერ მოვიცლიდი, ფაქტია. იმედია, არ ჩამიღრმავდებით ამ პასუხზე. მაგრამ სწავლისთვის ნამდვილად მოვიცალე, რაც შეიძლებოდა იმ დროს საქართველოს პირობებში მიმეღო, ის განათლება მივიღე. ისე, ჩემი თაობის ახალგაზრდებს ქალი „კუხნაში“ წარმოედგინათ და არა გლობალური პოლიტიკაში. რა თქმა უნდა, ეს ფაქტორიც მოქმედებდა.

თქვენი სურვილი…

ჩემი სურვილი შეიძლება ბევრი რამ იყოს. პირველი მაინც ჩემი ქვეყნის განვითარება და ჩვენი ნიჭის სამშობლოში დაბანდებაა. მსოფლიოში მშვიდობისა და სტაბილურობის გარანტიების შენარჩუნება (მაინც გლობალურ თემებში ვიჭრებით) და, რაც მთავარია, გულწრფელი სიყვარული ყველაფრის მიმართ, რა ან ვინც შეიძლება გვიყვარდეს, რადგან სიყალბე ანგრევს ყველაფერს და ანადგურებს. პირადად ჩემზე სიყალბე ატომის აფეთქების ეფექტს ახდენს.

თქვენი განათლებისა და გამოცდილების ქალბატონი ემიგრანტებს რას ეტყოდით?

ემიგრანტებს, პირველ რიგში, ვუსურვებ ჯანმრთელობას, მოთმინებას და ვეტყოდი, რომ არ დაკარგონ სამშობლოს სიყვარული. ღმერთმა ქნას, ისე განვითარდეს საქართველოში პროცესები, რომ დაბრუნების სურვილი არ გაუნელდეთ, მაგრამ არის საშიშროება, რომ ემიგრაციაში დაბადებული ახალი თაობა მოსწყდეს თავის ისტორიულ სამშობლოს იმ ფონზე, როდესაც საქართველოდან მუდმივად უარყოფითი ინფორმაცია ესმით. ასევე, თვალშისაცემია ემიგრაციაში შურის და გაუტანლობის ფაქტორი. თითქოს ზედაპირულად არ ჩანს, მაგრამ ქვედინებებში ეს შეიმჩნევა, თუმცა საქართველოშიც ხომ იგივე ხდება და ასე სწრაფად რა შეცვლის ადამიანს?!

იმედს ვიტოვებ, რომ ახალ თაობაში ნაკლებად იქნება გამოხატული ეს მანკიერება. ასევე, იმედს ვიტოვებ, რომ საქართველოსაც შეცვლის საღად მოაზროვნე ახალი თაობა და მომავალი საზოგადოება ორიენტირებული იქნება მენტალურ განვითარებაზე.

დაბოლოს დაასრულეთ ფრაზა: ემიგრანტისთვის მთავარია, რომ…

სამშობლო ჰქონდეს და გრძნობდეს, რომ ელოდებიან.

ესაუბრა თამარ ოთიაშვილი