ბავარიაში, ბადენ-ვიურტემბერგსა და საქსონია-ანჰალტში 6 იანვარი სახალხო დღესასწაულია. ამ დღეს აქ „სამი მეფის“ ზეიმი იმართება და საშობაო სიმღერები სრულდება. საიდან მოდის ეს ტრადიცია და ვინ არის ეს სამი პერსონა?
სინამდვილეში ისინი არც სამნი არიან და არც მეფეები. ყოველ შემთხვევაში, ბიბლიის მიხედვით ასეა. ბოხუმის უნივერსიტეტის პროფესორის, მარკუს სედინგის თქმით, ახალი აღთქმის ოთხი სახარებიდან მხოლოდ ერთშია საუბარი მათ შესახებ და ისინი „ჯადოქრებად“ მიიჩნევიან, თუმცა „ჯადოქრობა“ უფრო ლეგენდისა და ხალხური ღვთისმოსაობის ნაზავია, წმინდა მოციქული და მახარებელი მათე კი ამ ადამიანებს „მოგვებს“ უწოდებს. „ისინი ასტროლოგები იყვნენ და კოსმოსური ცოდნით გამოირჩეოდნენ“, – დასძენს სედინგი.
არც სამი, არც მეფე – ბიბლია საუბრობს „ჯადოქრებზე“
სიუჟეტის მიხედვით, ისინი გამოქვაბულში მოწყობილ ბაგაში ჩვილ იესოს ეწვივნენ და, მათეს სახარების თანახმად, საჩუქრად ოქრო, საკმეველი და მური მიართვეს. ასე გაჩნდა რიცხვი „სამი“, განმარტავს ღვთისმეტყველი. დანარჩენი ყველაფერი კი, უბრალოდ, ლოგიკურია: „სამი საჩუქრიდან კეთდება დასკვნა, რომ იესოსთან სტუმრად სამი ადამიანი მივიდა, ხოლო რადგან ეს საჩუქრები ძალიან ძვირფასი იყო, მათ მეფეები უწოდეს“.
„ეს იდეა მოგვიანებით, მომდევნო საუკუნეების განმავლობაში განვითარდა. ადრეულ ქრისტიანულ ხელოვნებაში ძღვნის მიმტანნი ჯერ კიდევ არ იყვნენ მეფეებად წარმოჩენილნი“, – ამბობს ხელოვნების ისტორიკოსი ბამბერგის სააარქიეპისკოპოსოდან, ბირგიტ კასტნერი. ქრისტიანობის ადრეული მიმდევრები, უპირველეს ყოვლისა, სხვა რამით იყვნენ შეშფოთებულნი: „კერძოდ, იმით, რომ ღვთის ახალშობილი ძისთვის თაყვანის საცემლად წარმართები მივიდნენ და ეს ყოველთვის ძალიან მნიშვნელოვანი თემა იყო ქრისტიანობისთვის“, – განმარტავს კასტნერი.
სამი წარმართი სამი კონტინენტიდან
სწორედ ამიტომ, ადრეული ქრისტიანული პერიოდის ნამუშევრებში მხატვრები ყოველთვის გამოსახავდნენ მოსასხამებსა და წვეტიან ქუდებში გამოწყობილ სამ მამაკაცს. იკონოგრაფიულად ისინი ცნობადი წარმართები არიან, ამბობს ხელოვნებათმცოდნე. ამრიგად, „სამმა მეფემ“ გარკვეული გარდასახვა განიცადა: „წარმართი ასტროლოგებიდან, რომლებმაც ქრესტეს შობა დაამოწმეს, ისინი პომპეზურ მეფეებად იქცნენ, რომლებსაც დღემდე სცემენ პატივს“, – დასძენს კასტნერი.
შუასაუკუნეების დროინდელი ინტერპრეტაციით, ეს „მეფეები“ იმ დროისთვის ცნობილი კონტინენტებიდან – ევროპიდან, აზიიდან და აფრიკიდან იყვნენ. ამით მოგვების აღმოსავლური წარმომავლობა ბიბლიის ჩარჩოებიდან გადის.
არაებრაელებისთვის ქრისტე ასევე მესიაა
ახალი აღთქმის ექსპერტის, მარკუს სედინგის აზრით, ამ ყველაფრის საფუძველი ქრისტეს რწმენაა. „ერთი მხრივ, ცხადია, რომ ბეთლემში შობილი იესო, პოტენციურად, მთელი მსოფლიოს მმართველია და ეს ეხება არა მხოლოდ მათ, ვინც ქრისტიანობას ებრაელების რწმენად მიიჩნევს, არამედ ყველა ადამიანს“.
ბიბლიურ ისტორიაზე დაყრდნობით, ბავშვები სახლიდან სახლში (ალილოზე – რედ.) დადიან, ასრულებენ საშობაო სიმღერებს, აგროვებენ ფულს და საჩუქრებს, რათა გაჭირვებულებს დაეხმარონ და მოაქვთ ღვთის კურთხევა, რომელიც შესასვლელ კარზე მიკრული სტიკერით არის გარანტირებული.
BR24
კომენტარები